Η έκθεση επισφραγίζει ένα πολυετές πρόγραμμα συνεργασίας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού και της Εθνικής Πινακοθήκης Τεχνών της Σόφιας.
Το πρόγραμμα περιελάμβανε ακόμη τη διαγνωστική έρευνα 12 εικόνων που παρουσίαζαν σύνθετα προβλήματα συντήρησης. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και αποτελούσε προϋπόθεση για την ασφαλέστερη μέθοδο συντήρησης των εικόνων. Η συντήρησή τους στη συνέχεια έγινε στα εργαστήρια της Εθνικής Πινακοθήκης Τέχνης της Σόφιας με χορηγία του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, το οποίο συνέβαλε και στην έκδοση του καταλόγου.
Οι 52 εικόνες που παρουσιάζονται στην έκθεση προέρχονται τη Βάρνα, τη Μεσημβρία (Nesebăr), τη Σωζόπολη (Sozopol), την Αγαθούπολη (Ahtopol) και το Βασιλικό (Trarevo) στις βουλγαρικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και από το ορεινό χωριό Brashlyan στον Μικρό Αίμο (Στράντζα). Πρόκειται για πανάρχαιες πολιτείες που ιδρύθηκαν από τους Ίωνες τον 7ο π.Χ. αι., πλην της δωρικής Μεσημβρίας που ιδρύθηκε έναν περίπου αιώνα αργότερα.
Ο πολιτισμός των λαών γύρω από τον Εύξεινο Πόντο διαμορφώθηκε με καθοριστική την επίδραση του αρχαιοελληνικού και στη συνέχεια του βυζαντινού πολιτισμού, με τον εκχριστιανισμό των σλαβικών λαών και τη δημιουργία του κυριλλικού αλφαβήτου. Οι πόλεις των δυτικών παραλίων του Εύξεινου Πόντου απέκτησαν εξαιρετική στρατηγική σημασία για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία διότι εξασφάλιζαν την προστασία και άμυνα της Κωνσταντινούπολης από τις επιδρομές των λαών που κατέβαιναν από το βορρά.
Μετά την ίδρυση του Βουλγαρικού βασιλείου το 681 οι πόλεις των θρακικών παραλίων βρέθηκαν επανειλημμένα στα όρια είτε της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ή του Βουλγαρικού κράτους. Όμως και στις περιόδους κυριαρχίας των πόλεων από τους Βουλγάρους διατηρήθηκαν οι πολιτικές και διοικητικές βυζαντινές δομές τους, καθώς και ο πνευματικός προσανατολισμός τους προς την Κωνσταντινούπολη. Παράλληλα οι πόλεις αυτές αποτελούσαν τις πύλες εξόδου της ενδοχώρας προς τη θάλασσα και εξασφάλιζαν την εμπορική διάθεση και διακίνηση των προϊόντων της ως τα τέλη του 19ου αι.
Οι εικόνες που παρουσιάζονται στην έκθεση χρονολογούνται από τον 11ο – 12ο αι. ως το 1873. Τα εικονογραφικά και τεχνοτροπικά στοιχεία τους και τα προσωνύμια των ιερών προσώπων που απεικονίζουν, αποκαλύπτουν τις επιρροές τους από την τέχνη της Κωνσταντινούπολης και τα κυρίαρχα ρεύματα της μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Παράλληλα οι σημαντικές πληροφορίες που αντλούνται από τις επιγραφές των εικόνων μιλούν για την ταυτότητα των δωρητών και των ζωγράφων και για τις κοινωνίες από τις οποίες προέρχονται
Είσοδος/ Δωρεάν
Διάρκεια έκθεσης| 26/11/2011 - 4/3/2012
Ώρες λειτουργίας| Δευτέρα 10.30 - 17.00 & Τρίτη-Κυριακή 8.30 - 15.00
Το πρόγραμμα περιελάμβανε ακόμη τη διαγνωστική έρευνα 12 εικόνων που παρουσίαζαν σύνθετα προβλήματα συντήρησης. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και αποτελούσε προϋπόθεση για την ασφαλέστερη μέθοδο συντήρησης των εικόνων. Η συντήρησή τους στη συνέχεια έγινε στα εργαστήρια της Εθνικής Πινακοθήκης Τέχνης της Σόφιας με χορηγία του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, το οποίο συνέβαλε και στην έκδοση του καταλόγου.
Οι 52 εικόνες που παρουσιάζονται στην έκθεση προέρχονται τη Βάρνα, τη Μεσημβρία (Nesebăr), τη Σωζόπολη (Sozopol), την Αγαθούπολη (Ahtopol) και το Βασιλικό (Trarevo) στις βουλγαρικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και από το ορεινό χωριό Brashlyan στον Μικρό Αίμο (Στράντζα). Πρόκειται για πανάρχαιες πολιτείες που ιδρύθηκαν από τους Ίωνες τον 7ο π.Χ. αι., πλην της δωρικής Μεσημβρίας που ιδρύθηκε έναν περίπου αιώνα αργότερα.
Ο πολιτισμός των λαών γύρω από τον Εύξεινο Πόντο διαμορφώθηκε με καθοριστική την επίδραση του αρχαιοελληνικού και στη συνέχεια του βυζαντινού πολιτισμού, με τον εκχριστιανισμό των σλαβικών λαών και τη δημιουργία του κυριλλικού αλφαβήτου. Οι πόλεις των δυτικών παραλίων του Εύξεινου Πόντου απέκτησαν εξαιρετική στρατηγική σημασία για τη Βυζαντινή αυτοκρατορία διότι εξασφάλιζαν την προστασία και άμυνα της Κωνσταντινούπολης από τις επιδρομές των λαών που κατέβαιναν από το βορρά.
Μετά την ίδρυση του Βουλγαρικού βασιλείου το 681 οι πόλεις των θρακικών παραλίων βρέθηκαν επανειλημμένα στα όρια είτε της Βυζαντινής αυτοκρατορίας ή του Βουλγαρικού κράτους. Όμως και στις περιόδους κυριαρχίας των πόλεων από τους Βουλγάρους διατηρήθηκαν οι πολιτικές και διοικητικές βυζαντινές δομές τους, καθώς και ο πνευματικός προσανατολισμός τους προς την Κωνσταντινούπολη. Παράλληλα οι πόλεις αυτές αποτελούσαν τις πύλες εξόδου της ενδοχώρας προς τη θάλασσα και εξασφάλιζαν την εμπορική διάθεση και διακίνηση των προϊόντων της ως τα τέλη του 19ου αι.
Οι εικόνες που παρουσιάζονται στην έκθεση χρονολογούνται από τον 11ο – 12ο αι. ως το 1873. Τα εικονογραφικά και τεχνοτροπικά στοιχεία τους και τα προσωνύμια των ιερών προσώπων που απεικονίζουν, αποκαλύπτουν τις επιρροές τους από την τέχνη της Κωνσταντινούπολης και τα κυρίαρχα ρεύματα της μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Παράλληλα οι σημαντικές πληροφορίες που αντλούνται από τις επιγραφές των εικόνων μιλούν για την ταυτότητα των δωρητών και των ζωγράφων και για τις κοινωνίες από τις οποίες προέρχονται
Είσοδος/ Δωρεάν
Διάρκεια έκθεσης| 26/11/2011 - 4/3/2012
Ώρες λειτουργίας| Δευτέρα 10.30 - 17.00 & Τρίτη-Κυριακή 8.30 - 15.00